Sonuç çıkarma bilimi gözlemlerden ve bilgilerden genellemelere ve sonuçlara varma sürecini inceler.

Sonuç çıkarma, günlük yaşamda, bilimde, hukukta, kolluk kuvvetlerinde ve diğer birçok alanda kullanılan önemli bir beceridir.

Bu bilimin temelinde mantık yürütme vardır ve sonuç çıkarma biliminin temelini oluşturur. Doğru çıkarım yapabilmek için mantık kurallarına uymak gerekir.

Sonuç çıkarma bilimi, iki ana yaklaşıma dayanır:

Tümdengelim: Tümdengelim, genelden özele doğru akıl yürütmedir. Örneğin, “Tüm köpeklerin kuyruğu vardır.” önermesi bir tümdengelimdir. Bu önerme, tüm köpeklerin kuyruğu olduğunu ifade eder. Bu önerme doğruysa, “Bu köpeğin kuyruğu vardır.” önermesi de doğrudur.

Tümevarım: Tümevarım, özelden genele doğru akıl yürütmedir. Örneğin, “Gördüğüm tüm köpeklerin kuyruğu vardır.” önermesi bir tümevarımdır. Bu önerme, gördüğümüz tüm köpeklerin kuyruğu olduğunu ifade eder. Bu önerme doğruysa, “Tüm köpeklerin kuyruğu vardır.” önermesi de doğru olma olasılığı yüksektir.

Sonuç çıkarma bilimi, aşağıdaki kavramları inceler:

Önerme: Bir önerme, bir yargı bildirir. Örneğin, “Bugün hava güneşli.” önermesi bir yargı bildirir.

Kanıt: Bir kanıt, bir önermenin doğru olduğunu destekleyen bilgidir. Örneğin, “Bugün hava güneşli.” önermesinin kanıtı, gökyüzünün mavi olması olabilir.

Çıkarım: Bir çıkarım, bir veya daha fazla önermeyle desteklenen bir yargıdır. Örneğin, “Bugün hava güneşli.” ve “Güneşli havalarda insanlar genellikle dışarı çıkar.” önermeleriyle desteklenen “Bugün insanlar dışarı çıkar.” çıkarımıdır.

Sonuç çıkarma bilimi, günlük yaşamda birçok alanda kullanılır. Örneğin, bir ürünü satın almadan önce incelemek, bir iş başvurusunda bulunmak, bir karar vermek veya bir problem çözmek için de kapasitemiz dahilinde sonuç çıkarma bilimini kullanırız.

Suç aydınlatmada Sonuç Çıkarım Bilimi:

Suç aydınlatmada, polis ve diğer kolluk kuvvetleri, olay yerindeki kanıtlardan, tanık ifadelerinden ve diğer bilgilerden suçun nasıl işlendiğini ve suçlunun kim olduğunu belirlemeye çalışırlar.

Kanıtların değerlendirilmesi: Suç aydınlatmada, olay yerindeki kanıtlar, suçun nasıl işlendiğini ve suçlunun kim olduğunu belirlemek için önemli bir ipucu sağlar. Sonuç çıkarma bilimi, kanıtların doğru bir şekilde değerlendirilmesini ve suçlunun kimliğine dair olasılıkların belirlenmesini sağlar.

Tanık ifadeleri: Tanık ifadeleri, suçun nasıl işlendiğini belirlemek için önemli bir kaynaktır. Sonuç çıkarma bilimi, tanık ifadelerinin tutarlılığını ve güvenilirliğini değerlendirmeye yardımcı olur.

Suç profili oluşturma: Suç profili oluşturma, suçlunun kimliğini belirlemek için kullanılan bir tekniktir. Sonuç çıkarma bilimi, suçlunun olası özelliklerini belirlemeye yardımcı olur.

Sonuç çıkarma bilmini suç aydınlatma konusunda yazılmış bazı kitaplar şunlardır:

“Suç Akl Yürütme” (Criminal Inference) – Keith Inman ve Jay Leake

“Suç Yeri Analizi” (Crime Scene Analysis) – John Douglas ve Mark Olshaker

“Suç Profilleme” (Criminal Profiling) – John Douglas ve Mark Olshaker

“Suçluların Psikolojisi” (The Psychology of Criminals) – Ronald Holmes ve Stephen Holmes

“Adli Mantık” (Forensic Logic) – David A. Schum